PODEMOS UNIRNOS Á TRUNFANTE MODA DA DESREGULACIÓN. O MANTRA DA ELIMINACIÓN DE AUTORIZACIÓNS.

"De este modo, la Ley de Economía Sostenible viene a continuar el esfuerzo de remoción de obstáculos administrativos iniciado con las normas de transposición de la Directiva de Servicios, pero, además, asume la necesidad de incidir en otros aspectos que resultan en la actualidad negativos para la situación de nuestra economía o que son susceptibles de simplificación y agilización" Lei de Económia Sostible aprobada a iniciativa do PSOE

"Finalmente, esta lei aproveita para seguir impulsando un marco regulatorio eficiente para as actividades económicas que simplifique a lexislación existente, elimine regulacións innecesarias, estableza procedementos máis áxiles e minimice as cargas administrativas. A maior parte das barreiras e obstáculos á unidade de mercado elimínanse adoptando criterios de boa regulación económica". Lei de Garantía de Unidade de Mercado aprobada a iniciativa do Partido Popular

"También hay que realizar reformas administrativas que eliminen al máximo de lo posible los costes innecesarios que produce el mal funcionamiento de la administración. Tal y como ocurre en otros muchos países, es preferible y mucho más económico el control ex post que el previo al que la burocracia somete a la creación de empresas". Programa Económico de Podemos

Sorprendida porque o Programa Económico de Podemos se una á triunfante moda da supresión de controis administrativos preventivos (autorizacións) e reclame, sen matices ou límites, que o control de actividades se faga fundamentalmente a través de inspeccións (control ex post) creo que compre lembrar algúns dos efectos que esas, discutibeis, afirmacións teñen. Choca que o "mal funcionamento da administración" se identifique co control preventivo de actividades mentres se esquece aínda que  só fora unha mención, por exemplo, ao papel das deputacións ou de ministerios en ámbitos nos que a Constitución non lle reserva competencias ao Estado. 

Nun momento en que o Tratado Trasatlántico UE-USA ameaza rematar cos escasos bastións normativos e administrativos de protección dos dereitos sociais, ambientais, de seguridade laboral, alimentar, que aínda podemos conservar, o proceso de supresión de autorizacións que provocou a Directiva Bolkestein é a irmán maior do TIPP.

PORQUE?

Co pretexto de incorporar a Directiva europea de Servizos -a contundentemente combatida polos sindicatos e a esquerda europea Directiva Bolkestein-,  o PSOE e o PP impulsaron un intenso proceso de desrregulación do control de actividades cunha interpretación extensiva que desbordou a norma europea estendéndoa a actividades que non son de servizos (industria, dominio público, licenzas de obras). 

Este proceso liquidou todos os controis preventivos realizados mediante licenzas nun enorme abano de actividades.  A excusa de facilitar a posta en marcha de actividades reducindo as cargas administrativas facilita unha deconstrucción intensa dos mecanismos de vixianza do cumprimento da normativa de seguridade, protección do patrimonio, riscos laborais, medio ambiente, protección dos consumidores ou ruidos que se realizaba durante a tramitación das licenzas administrativas. Xa non haberá quen mire se o local está insonorizado, se o asilo ten os metros cuadrados e persoal médico preciso, se o taller de reparación de vehículos tira o aceite usado no alcantarillado antes de autorizar a apertura.

COMO?

O control administrativo desprázase ao momento en que a actividade xa está en funcionamento, por tanto é un control correctivo mediante inspeccións e non preventivo.  O inicio da actividade farase mediante comunicacións previas que son un documento polo que o interesado pon en coñecemento da administración que vai iniciar unha actividade e se compromete a cumprir a normativa.  A administración non poder realizar actos de comprobación inicial e limítase a recibir esa comunicación.

QUE ACTIVIDADES?

Nos últimos anos as medidas adoptadas polo PSOE, reforzadas polo PP e que agora Podemos parece que quere camiñar na mesma dirección teñen conducido a que a maioría dos establecementos comerciais; talleres de reparación;  aloxamentos turísiticos; servizos sociais (escolas infantís, centros de día);  pequenas granxas ou canceiras ou veterinarias; garaxes...poidan abrir sen necesidade de agardar a unha comprobación previa do seu impacto e das condicións de seguridade, ambientais...

Actividades que poden dirixirse a poboación sensible (crianzas, anciáns), producir  ruídos ou cheiros; ocasionar perigos á saúde.

PROBLEMAS

1. Desaparece a prevención

O control, con carácter xeral, non vai ser preventivo senón pola vía da inspección. As actividades comezan a funcionar sen máis que comunicarllo á administración e se esta quixer saber se cumple realmente os requisitos (seguridade, ambientais, saúde...) deberá realizar inspeccións.

2. Non hai persoal inspector

Moitas administracións non teñen persoal habilitado para realizar os únicos controis que caberían que serían mediante inspeccións (control ex post). A inexistencia de inspectores en moitas Administracións está levando a que como alternativa se recurra en entidades colaboradoras de control técnico para facer este labor. O PP favorece con este cambio a privatización “de facto” do control de actividades.  Todo iso sen regular a este tipo de entidades co que pode haber prácticas de falta de independencia con respecto ás empresas inspeccionadas.

3. Inseguridade xurídica para as persoas emprendedoras

Para as persoas que queran montar unha actividade este cambio provócalles máis inseguridade xurídica. Comezarán a funcionar interpretando a normativa e comprometéndose a cumprila pero poden atoparse que unha vez en funcionamento a administración  aprecie que hai incumprimentos e ordee a clausura ou paralización da actividade.  Ao non ter unha licenza na que a administración fixe as condicións de funcionamento é o interesado o que debe ter a dilixencia de saber se está en regra. Se houber unha inspección na que se detectan incumprimentos pode verse obrigado a duplicar gastos, devolver axudas por non ter disposto desa información como sucedía cando se abría mediante licenza.

4. Recorte dos dereitos de participación veciñal

Os veciños e veciñas que poidan verse afectados pola actividade perden dereitos de participación e control. Xa non hai un procedemento administrativo de licenza no que realizar alegacións ou ser chamados a un periodo de información pública antes de que abra a instalación.  Se teñen queixas (ruidos, cheiros, fumes, seguridade, aparcamento) como a Administración non tivo intervención na posta en marcha e non terá responsabilidade. Só lles caberá denuncialo ao concello pero a potestade inspectora iníciase de oficio pola administración polo que pode que reciban o silencio por resposta.

5. Falta de documentación para o control de actividades

A Administración tampouco contará en moitos casos con documentos que antes acompañaban ás solicitudes que lle permitían controlar o alcance da actividade.

6. Tesourada aos ingresos municipais

Os ingresos por licenzas pérdense.  Modificouse a Lei de Facendas Locais para poder cobrar os controis de funcionamento (inspeccións) mais a caída en picado de ingresos está garantida.  As inspeccións van ser ocasionais e non xeralizadas, como eran as licenzas de apertura, e, ademáis, poden ser o paso previo a un procedemento sancionador polo que vai resultar moi impopular cobrar polas inspeccións.

CONSECUENCIAS

Se houber problemas graves de incumprimento só van ser detectados nun momento tardío e, xeralmente, cando se produza algún acontecemento grave que permita detectalo.  A desprotección de valores que protexían as licenzas de xeito preventivo (saúde, seguridade, medio ambiente, protección do patrimonio, dereitos dos consumidores...)